Aφιέρωμα στην εξάρτυση Μ-71 (Α' Μέρος): Εισαγωγή-Γενικότητες.

Το παρόν άρθρο αποτελεί το Α' Μέρος του Αφιερώματός μας στην εξάρτυση Μ-71.

Α' Μέρος - Β' Μέρος - Γ' Μέρος

Η λέξη «εξάρτυση» (κι όχι εξάρτηση ή εξάρτιση) έχει τις ρίζες της στην Αρχαία Ελλάδα, είναι ουσιαστικό του ρήματος εξαρτύω, και συνώνυμο των λέξεων εφοδιασμός,εξοπλισμός και προπαρασκευή για μάχη. Στη νέα Ελληνική γλώσσα, η λέξη χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την απόδοση της σημασίας του ατομικού στρατιωτικού εξοπλισμού που φέρει πάνω του ο μαχητής, πλην του οπλισμού. Μερικά από τα βασικά υλικά που απαρτίζουν μια πλήρη εξάρτυση στη σύγχρονη εποχή, είναι τα κάτωθι:

-Ρουχισμός, κάλυμμα κεφαλής (κράνος, τζόκεϋ) και υπόδηση.

-Φορέας εξάρτυσης, δηλαδή ένα σύστημα σακιδίων, θηκών και ιμάντων πρόσδεσης που «φοριέται» από τον μαχητή, και στο οποίο τοποθετούνται/κρέμονται όλα τα υλικά που είναι απαραίτητα για την εκτέλεση της αποστολής του.

-Παρελκόμενα οπλισμού (συλλογή καθάρσεως, ξιφολόγχη κοκ).

-Πυρομαχικά.

-Τροφή, νερό κι ατομικά είδη πρώτης ανάγκης.

-Σκηνικό υλικό και λοιπός εξοπλισμός μακράς διαβίωσης (>24 ώρες) στην ύπαιθρο.

-Πυρομαχικά βαρέων όπλων, καύσιμα και ανταλλακτικά.

-Εργαλεία βελτίωσης ατομικής οχύρωσης (πτυοσκάπανο).

-Ο,τιδήποτε άλλο δεν μπορεί να μεταφερθεί με διαφορετικό τρόπο, και πρέπει να μεταφερθεί "πεζή".

 

Όπως γίνεται ευκόλως αντιληπτό, μια πλήρης εξάρτυση ξεφεύγει αρκετά από τα στενά πλαίσια ενός φορέα εξάρτυσης, που πολλοί από εμάς ονοματίζουμε καταχρηστικά, κυρίως χάριν συντομίας. Αυτή η οδός όμως θα ακολουθηθεί και στον παρόν άρθρο, προκειμένου το κείμενο να γίνει πιο «εύπεπτο» για τον μέσο αναγνώστη. Συνεπώς, για το υπόλοιπο του άρθρου, με τον όρο «εξάρτυση» θα εννοείται ο φορέας εξάρτυσης, και με τον όρο «πλήρες σύστημα εξάρτυσης» θα εννοείται η εξάρτυση.

 

Ελάχιστες απαιτήσεις μιας εξάρτυσης

 

Όπως προελέχθει, η εξάρτυση είναι οποιοδήποτε σύστημα ανάρτησης και συγκράτησης αντικειμένων (εντός τυποποιημένων θηκών, εντός αυτοσχέδιων θηκών, ή κι απευθείας πάνω της), με τα οποία ένας μαχητής θα εκτελέσει επιτυχώς την αποστολή του.

 

Ως εκ τούτου, ως εξάρτυση μπορεί να θεωρηθεί ένα χιτώνιο παραλλαγής λόγω της ύπαρξης τεσσάρων θηκών, μια ζώνη παντελονιού πάνω στην οποία θα μπορούμε να κρεμάσουμε μερικές θήκες, ή ακόμα κι ένας ιμάντας πρόσδεσης αντικειμένων. Θεωρητικώς λοιπόν, η εξάρτυση μπορεί να είναι ακόμα και το πιο απλό πράγμα, φτάνει να μπορεί ο εκάστοτε μαχητής να εκτελέσει την αποστολή του. Είναι όμως αυτό αρκετό; Σαφώς κι όχι. Αν κι ορισμένες ελάχιστες αποστολές δύναται να εκπληρωθούν χωρίς κάποια εξάρτυση μάχης, στο σύγχρονο πεδίο της μάχης η ύπαρξη της είναι απαραίτητη. Τα υλικά που πρέπει να μεταφέρει ο κάθε μαχητής είναι τόσα πολλά και βαριά, ώστε χρειάζεται ένα ειδικό σύστημα ανάρτησης και μεταφοράς, το οποίο πρέπει να έχει κάποιες προδιαγραφές ποιότητας κι αντοχής, και οι οποίες μεταφράζονται σε συγκεκριμένες απαιτήσεις. 

 

Οι ελάχιστες απαιτήσεις μιας εξάρτυσης για να θεωρηθεί αξιοπρεπής, είναι οι παρακάτω, σύμφωνα με το Τεχνικό Εγχειρίδιο (ΤΕ) 34-244 Ιματισμός, Υπόδηση, Εξάρτυση και λοιπός Εξοπλισμός Μάχης:

 

-Να μην εμποδίζει το κυκλοφοριακό σύστημα του μαχητή. Σε αντίθετη περίπτωση ο μαχητής θα αντιμετωπίσει άμεσο κίνδυνο για τη ζωή του.

-Να μην εμποδίζει επ ουδενί το αναπνευστικό σύστημα του μαχητή.

-Να μεταφέρει τα βάρη είτε άμεσα, είτε έμμεσα, σε μέρη του σώματος με μεγάλη αντοχή. Τέτοια μέρη είναι με σειρά προτεραιότητας η περίμετρος της λεκάνης, οι ώμοι, και το στήθος.

-Να επιτρέπει την μεταφορά επιπλέον φορτίων, πέραν του βασικού φόρτου μάχης. Τέτοια φορτία είναι συνήθως αντιαρματικά μίας χρήσης, ταινίες πολυβόλων, βλήματα όλμων, καύσιμα, σταθμοί ασυρμάτου κοκ.

-Να μπορεί να βγει με μια κίνηση. Είναι βασική απαίτηση, διότι το επιπλέον βάρος της και τα εύφλεκτα μεταφερόμενα υλικά της συμβάλλουν υπερθετικά σε καταστάσεις πνιγμού (στη θάλασσα, σε ποτάμι), και πυρκαγιάς αντιστοίχως.

-Να είναι ει δυνατόν πυράντοχη και αδιάβροχη.

  

Τονίζεται, ότι τυχόν μη συμμόρφωση μιας εξάρτυσης μάχης με κάποια από τις παραπάνω απαιτήσεις, καθιστά την χρήση της για στρατιωτικές επιχειρήσεις ως απαγορευτική και επικίνδυνη.

 

Τύποι εξαρτύσεων

 

Οι κυριότεροι σύγχρονοι τύποι των εξαρτύσεων που χρησιμοποιούνται ανα την υφήλιο από τις περισσότερες Ένοπλες Δυνάμεις, είναι οι παρακάτω.

 

-Σύστημα Ιμάντων (τιράντας) και ζώνης (ζωστήρα).

Με αυτόν τον τύπο εξάρτυσης, σχεδόν όλες οι θήκες φέρονται επί του ζωστήρα, ο οποίος περισφίγγεται στο ύψος της μέσης, επικάθεται των λαγόνιων οστών, και στηρίζεται συμπληρωματικά από ένα σετ ιμάντων τύπου τιράντας.

 

Πλεονεκτήματα:

 

+Μειωμένο βάρος στους ώμους. Με αυτό το σύστημα, το βάρος στους ώμους μειώνεται στο ±20% του συνολικού, με το υπόλοιπο ±80% να μεταφέρεται στους γοφούς, μέσω της λεκάνης. Έτσι, ο μαχητής δεν κουράζεται το ίδιο εύκολα, κι έχει αυξημένες αντοχές για την μεταφορά επιπλέον υλικών.

+Πιο ανώδυνη μεταφορά του μπέργκιν, καθώς το τελευταίο στηρίζεται μερικώς στις πίσω θήκες του ζωστήρα.

+Μηδενική κόπωση των ραχιαίων μυών και της μέσης, επειδή το περισσότερο βάρος βρίσκεται κάτω από αυτά.

+Δεν εμποδίζει τις κυριότερη θέση βάλλοντος και κάλυψης, αυτή της πρηνούς θέσης, αλλά και της σημαντικότερης κίνησης κατά τη μάχη, της έρπυσης.

+Επιτρέπει στον μαχητή να έχει εύκολη πρόσβαση στις θωρακικές τσέπες του χιτωνίου του, προσφέροντας του κατ' αυτόν τον τρόπο δύο επιπλέον θήκες, τις οποίες θα έχει διαθέσιμες ακόμα κι αν βγάλει την εξάρτυση του.

+Παρέχει τον πιο εύκολο και γρήγορο τρόπο απελευθέρωσης του μαχητού από αυτήν.

+Μπορεί να συνδυαστεί με όλους τους τύπους φορέων πλακών θωράκισης.

+Είναι η καταλληλότερη για ακραίες θερμοκρασίες, καθώς δεν προκαλεί εφίδρωση πέραν του κανονικού.

 

Μειονεκτήματα:

 

-Μέτρια χωρητικότητα μέγιστου αριθμού θηκών. Αυτό βέβαια έχει κι ένα θετικό, το γεγονός πως καθιστά δυσκολότερη την άσκοπη υπερφόρτωση ενός μαχητή.

-Δύσκολη σωστή προσαρμογή. Για να επιτευχθεί σωστή προσαρμογή της εξάρτυσης χρειάζεται σωστή εκπαίδευση, ειδάλλως ο φόρτος θα επικρέμαται του ζωστήρα, ή το βάρος θα επιμερίζεται σε μη επιθυμητή αναλογία.

-Είναι επίπονη για πορείες μεγάλων αποστάσεων(άνω των 10χλμ), καθώς το επιπλέον βάρος στους γοφούς βαραίνει πιο γρήγορα τα πόδια.

-Είναι εξαιρετικά άβολη για μηχανοκίνητες επιχειρήσεις (εντός αρμάτων, ΤΟΜΠ, τροχοφόρων οχημάτων κοκ).

-Είναι μέτρια για επιχειρήσεις σε κατοικημένους τόπους.

 

 

Σύστημα «Chest Rig»

 

Η συγκεκριμένη εξάρτυση, όπως λέει και η λέξη, είναι μια πλατφόρμα με θήκες η οποία φέρεται στο στήθος, και στηρίζεται με ειδικούς ενσωματωμένους ιμάντες πρόσδεσης στους ώμους, ή/και περιμετρικά του στήθους.

 

Πλεονεκτήματα:

+Η καλύτερη λύση για μηχανοκίνητο αγώνα (εντός αρμάτων, οχημάτων κοκ).

+Η καλύτερη λύση για αγώνα σε κατοικημένους τόπους, ο οποίος απαιτεί από τον μαχητή να διέλθει από διάφορα και πάμπολλα στενά περάσματα, όπως παράθυρα, πόρτες κοκ

+Εξαιρετική για μακρές πορείες.

+Λειτουργεί ως αντιστάθμισμα σε κάποιο σακίδιο πλάτης μακράς διαβίωσης (μπέργκιν).

+Αφήνει ελεύθερο τον χώρο της μέσης, για την επιπρόσθετη προσαρμογή κάποιου ζωστήρα, εφόσον απαιτείται από την αποστολή.

-Εύκολη σωστή προσαρμογή.

 

Μειονεκτήματα:

-Αν δεν συνδυαστεί με κάποιο σακίδιο πλάτης (το οποίο κατά τη διάρκεια παρατεταμένης εμπλοκής κανονικά απορρίπτεται), προσφέρει τραγική ισορροπία, καθώς όλο το βάρος βρίσκεται μπροστά και άνω.

-Πολύ μικρή παραμετροποίηση, επειδή παρέχει περιορισμένο χώρο για προσαρμογή επιπλέον θηκών.

-Η μεταφορά επιπλέον υλικών μέσω ιμάντων, θα ταλαιπωρήσει τους ώμους σε υπερθετικό βαθμό.

-Επαρκεί συνήθως για μικρής διάρκειας αποστολές, λόγω των χωροταξικών περιορισμών της.

-Η μάχη και κίνηση από την πρηνή θέση, είναι εξαιρετικά άβολη κι σχεδόν αδύνατη αντίστοιχα, όπως και η αλλαγή γεμιστήρα. 

 

Σύστημα Tactical Vest (Γιλέκου Μάχης)

 

Πρόκειται για τακτικό γιλέκο, κατασκευασμένο από συνθετικά υλικά, και το οποίο φέρει θήκες τόσο μπροστά, όσο και πίσω σε όλο το μήκος και πλάτος του κορμού του μαχητή. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τόσο τα παλαιότερης γενιάς γιλέκα μάχης, όσο και τα σύγχρονα γιλέκα - μεταφορείς πλακών θωράκισης (plate carriers).

 

Πλεονεκτήματα:

+Δέχεται την μεγαλύτερη παραμετροποίηση, τόσο ως προς τη μέγιστη χωρητικότητα θηκών, όσο κι ως προς τις θέσεις τοποθέτησης, και η οποία αλλάζει αναλόγως της αποστολής.

+ Εύκολη προσαρμογή. 

+Παρέχει την καλύτερη ισορροπία, μόνο όμως αν συνδυαστεί με κάποια ζώνη, η οποία θα επιτρέψει την μεταφορά των βαρών κατά το δοκούν.

+Έχει ενσωματωμένη δυνατότητα χρήσης πλακών θωράκισης (plate carriers).

+Είναι εξαιρετική για αγώνα σε κατοικημένους τόπους.

+Είναι εξαιρετική για μηχανοκίνητο αγώνα.

 

Μειονεκτήματα:

 

-Η μεταφορά επιπλέον υλικών με ιμάντες πρόσδεσης είναι μια επίπονη διαδικασία. Αυτό συμβαίνει επειδή το μεγαλύτερο μέρος του κορμού και των ώμων καλύπτεται από την εξάρτυση, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει η όλη μεταφορά, ή ακόμα και να εμποδίζεται το αναπνευστικό σύστημα.

-Είναι απαγορευτική για επιχειρήσεις σε θερμά κλίματα.

-Είναι επίσης εξαιρετικά επικίνδυνη για επιχειρήσεις σε πολύ ψυχρά κλίματα. Για να αρθεί μερικώς αυτό το μειονέκτημα, απαιτείται ειδικός ρουχισμός που απομακρύνει τον ιδρώτα και δεν τον απορροφά.

-Απαιτείται αρκετή εκπαίδευση και σωστό πλάνο, καθώς οι πολλοί χώροι δημιουργούν ως επί τω πλείστον ατομικούς φορητούς πολύ μεγάλου βάρους.

-Δεν δύναται να χρησιμοποιηθούν παλαιότεροι φορείς πλακών θωράκισης. Στην περίπτωση δε των παλαιότερων γιλέκων, η χρήση οποιουδήποτε φορέα πλακών είναι προβληματική.

-Αν δεν υπάρχει ζώνη/ζωστήρας, το βάρος μεταφέρεται εξ΄ολοκλήρου στους ώμους, με ο,τι μπορεί αυτό να σημαίνει για την καλή ισορροπία του βάρους, και τις αντοχές της μέσης.

-Αν δεν υπάρχει κάποιου είδους ζώνη, τότε η κίνηση, η μάχη και η αλλαγή γεμιστήρα από πρηνή θέση καθίσταται δυσχερής.

-Δεν υπάρχει πρόσβαση στις τσέπες του χιτωνίου.

 

 

Γίνεται λοιπόν ξεκάθαρο, ότι η τέλεια εξάρτυση απλά δεν υπάρχει. Η τέλεια εξάρτυση είναι κάθε φορά διαφορετική και είναι ανάλογη των κάτωθι, πολύ σημαντικών παραμέτρων:

 

-Της αποστολής.

-Της εκπαίδευσης των τμημάτων πάνω στη σωστή προσαρμογή του φόρτου.

-Της σωματικής δύναμης κι αντοχής.

-Της πλήρους συμμόρφωσης μιας εξάρτυσης με όλες τις απαιτήσεις, κι αν όχι όλες, τουλάχιστον με τις ελάχιστες που προαναφέρθηκαν.

   

Συνεπώς, όλοι οι τύποι εξαρτύσεων μπορούν να αποδώσουν τα αναμενόμενα, αρκεί να υπάρχει σωστή χρήση και συντήρηση. 

Η άποψη μας σε δυο γραμμές σχετικά με τον καλύτερο τύπο εξάρτυσης, έχει ως εξής:

 

-Η εξάρτυση ιμάντων-ζωστήρα είναι η καλύτερη λύση για γενικά καθήκοντα Πεζικού, σχετικά ικανοποιητική (με παραμετροποιήσεις) για καθήκοντα Μ/Κ Πεζικού, αλλά τραγική για όλα τα άλλα μηχανοκίνητα τμήματα ελιγμού (ΤΘ, ΠΒ), τμήματα υποστήριξης μάχης (ΜΧ, ΔΒ, ΑΣ) και υποστήριξης (ΥΠ, ΕΜ, ΤΧ κοκ).

-Η εξάρτυση τύπου Chest Rig είναι η καλύτερη για αγώνα σε κατοικημένους τόπους κι επί οχημάτων.

-Ο συνδυασμός plate-carrier και ζώνης αποδίδει ικανοποιητικά σε όλες τις αποστολές, αρκεί να συνδυαστεί επιπλέον με κατάλληλο ρουχισμό, καθώς κι εξοπλισμό μεταφοράς βαρύτερων υλικών.Είναι η καλύτερη λύση για έναν Στρατό που θέλει να διαθέτει μόνο έναν τύπο εξάρτυσης, με πολλαπλά οφέλη στην εκπαίδευση και στην τυποποίηση.

Ο συνδυασμός plate carrier και ζώνης είναι η καλύτερη λύση για το Πεζικό,τα τμήματα του οποίου μπορούν να προσαρμόσουν τον εξοπλισμό τους όπως αυτά επιθυμούν. Για τα υπόλοιπα Όπλα-Σώματα, ο φορέας θωράκισης μόνο αρκεί.

Σημείωση: Όταν μια εξάρτυση Chest Rig ή γιλέκο μάχης διαθέτει συνδεδεμένη ζώνη και τοποθετείται το περισσότερο βάρος σε αυτήν, τότε η εξάρτυση θεωρείται ως μια υβριδική εξάρτυση ιμάντων-ζώνης, διότι το Chest Rig (ή το γιλέκο) λειτουργεί στην ουσία σαν ζυγός (τιράντα) στη ζώνη. 

 

Σήμερα, ο Ε.Σ. διαθέτει ως βασική εξάρτυση την εξάρτυση μάχης Μ-71, η οποία όπως θα δούμε στο Β' Μέρος δεν είναι μια κακή εξάρτυση κατά βάση, αλλά μια εξάρτυση η οποία έχει παλαιά υλικά (δεν υπάρχει συχνή ανανέωση αποθεμάτων), κι απαιτεί αρκετή εκπαίδευση προκειμένου να προσαρμοστεί σωστά. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η μη σωστή προσαρμογή της από την πλειονότητα των μαχητών, και η συνεπακόλουθη σωματική και ηθική κόπωση.

Στο Β' Μέρος και Γ' Μέρος θα δούμε αναλυτικά την τωρινή εξάρτυση του Ε.Σ., καθώς και μερικές εύκολες λύσεις που αποδεδειγμένα έχουν αποδώσει στον γράφοντα, τόσο κατά τη διάρκεια εκπαιδεύσεων, όσο και κατά τη διάρκεια πολυήμερων ασκήσεων.

 

 

Το παρόν άρθρο αποτελεί το Α' Μέρος του Αφιερώματός μας στην εξάρτυση Μ-71.

Α' Μέρος - Β' Μέρος - Γ' Μέρος