Ο πολιτικός από τον οποίο ο αρχηγός του ισλαμιστικού κόμματος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αρχικά επεδίωκε να αποστασιοποιηθεί, του κοσμικού ιδρυτή της Τουρκίας Κεμάλ Ατατουρκ, είναι αυτός που ο πρόεδρος της Τουρκίας έχει βρεθεί πλέον να μοιάζει περισσότερο, ανέφερε μια ανάλυση για το περιοδικό Foreign Affairs.
"Ο Ερντογάν είναι ο πιο αινιγματικός πολιτικός της ιστορίας της Τουρκίας, πολωμένος και δημοφιλής, χαμηλών τόνων ή θυμωμένος, με μια ιδεολογία που αλλάζει κάθε λίγα χρόνια. Αλλά ξεκινώντας από τα πρώτα του χρόνια στο Ισλαμιστικό Κόμμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Τουρκίας, έφτιαξε σταθερά μια βάση ανάμεσα στους φτωχούς και τους συντηρητικούς της Τουρκίας, που μετατράπηκε σε μια σειρά όλο και εντυπωσιακών εκλογικών νικών, από το δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης το 1994 έως Πρωθυπουργός, και τελικά Πρόεδρος το 2014" .
"Ο Ερντογάν έχει μετατρέψει την λαϊκή εντολή που του δώθηκε, και την έχει χρησιμοποιήσει για να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της Τουρκίας με τον υπόλοιπο κόσμο", ανέφερε ο Τούρκος αναλυτής και συγγραφέας Kaya Genç στο FΑ. "Η χρήση της εξουσίας του έχει επίσης δημιουργήσει διαφωνίες κι ενστάσεις μεταξύ των φεμινιστών, των αριστερών και της κοσμικής μεσαίας τάξης. Εξάλλου, κάτω από την εξουσία του Ερντογάν, η Τουρκία έχει γίνει η μεγαλύτερη φυλακή για δημοσιογράφους παγκοσμίως".
Θυμίζουμε πως Mustafa Kemal Atatürk κατάργησε την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1922-4 και εκσυγχρόνισε την Τουρκία με βία στα επόμενα χρόνια, οικοδομώντας μια νέα τουρκική αστική τάξη, πείθοντας ταυτόχρονα ένα μουσουλμανικό έθνος να αγκαλιάσει τη δυτική νεωτερικότητα.
"Στην αρχή ο Ερντογάν επέκρινε την συγκεντρωτική μεταμόρφωση της Τουρκίας από τον Ατατούρκ, κατηγορώντας τον για απολυταρχική εξουσία", δήλωσε ο Genç.
Αλλά ιδιαίτερα μετά τις διαμαρτυρίες του Gezi του 2013, όταν ο Erdoğan έχασε την υποστήριξη των οπαδών της Fethullah Gülen, καθώς και των Κούρδων και των φιλελευθέρων, στράφηκε στους Τούρκους ακροδεξιούς εθνικιστές και υιοθέτησε παρόμοιες μεθόδους. "Τώρα μίλησε με θαυμασμό για τον Ατατούρκ και την πολιτική του, περιέγραψε τους δικούς του επικριτές ως «κακοποιούς» και ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία είναι υπό πολιορκία από τη Δύση", συμπλήρωσε.
Το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016 έδωσε στον Ερντογάν μια ακόμη δικαιολογία για να συγκεντρώσει την εξουσία. Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κρατούσε δεκάδες χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους, έκλεισε περισσότερα από 100 μέσα μαζικής ενημέρωσης και ακύρωσε τα διαβατήρια 50.000 Τούρκων που υποπτευόταν ότι είχαν κάποιου είδους σχέση με το πραξικόπημα.
"Οι μηχανισμοί ανατροφοδότησης των πρώτων χρόνων του ΑΚΡ δεν λειτουργούν πλέον", δήλωσε στον Genç ο Akif Beki, επικεφαλής σύμβουλος και εκπρόσωπος του Erdoğan από το 2005 έως το 2009. "Οι παλιές ευαισθησίες του κόμματος εξαφανίστηκαν. Αντί να διεξάγει διάλογο με τους ψηφοφόρους, το AKP επιμένει στον μονόδρομο της προπαγάνδας. Αντί να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα, τα αποκρύπτουν. "
Επιπλέον, η ανησυχητική κατάσταση της οικονομίας της Τουρκίας παραμένει πρόβλημα, και στις φετινές τοπικές εκλογές το AKP είδε το μερίδιο ψήφου να μειώνεται δραματικά στις μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας, της Άγκυρας. Ωστόσο, το AKP έχει περίπου 11 εκατομμύρια μέλη, δέκα φορές περισσότερα από το κύριο Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αντιπολίτευσης, ενώ ο Ερντογάν ασκεί τον απόλυτο έλεγχο των θεσμών της Τουρκίας.
"Η μεγάλη πρόκληση του Ερντογάν κατά την επόμενη δεκαετία, καθώς ο ατομικισμός μεγαλώνει στην Τουρκία και ο λαϊκισμός του Ισλαμοφοβικού Ισλάμ αναδύεται στην Ευρώπη, θα είναι να πείσει τους ψηφοφόρους ότι το μείγμα του θυμού και της υπομονής εξακολουθεί να αποτελεί πρότυπο για να ακολουθηθει, κι ότι μόνο οι ικανότητες του μπορούν Τουρκία στην ασφάλεια ", δήλωσε ο Genç.