Κ.Μήλας: "Πόσο θα επηρεάσει την Ελλάδα η κρίση Αμερικής - Ιράν;"

Του καθηγητή στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, κ Κώστα Μήλα..
Πηγή: Καθημερινή.

Η εν εξελίξει κρίση στις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Αμερικής και Ιράν οδήγησε σε αύξηση της τιμής πετρελαίου Brent στα 70 δολάρια ανά βαρέλι και ανέβασε την τιμή πετρελαίου West Texas Intermediate (WTI) στα 64 δολάρια ανά βαρέλι. Τα ιστορικά στοιχεία για την τιμή πετρελαίου WTI είναι περισσότερο λεπτομερή σε σχέση με αυτά της τιμής Brent και μας ενημερώνουν ότι η μέση ετήσια τιμή πετρελαίου, από το 1946 μέχρι σήμερα, είναι πολύ χαμηλότερη στα 25 δολάρια (ενώ η μέση τιμή της τελευταίας εικοσαετίας 1990-2009 είναι 48 δολάρια). Από ιστορικής απόψεως, η κρίση πετρελαίου οδήγησε σε άνοδο της τιμής πετρελαίου από τα 3,9 δολάρια το 1973 στα 10,4 δολάρια το 1974 (ήτοι αύξηση 167%), ενώ η κρίση στα τέλη της δεκαετίας 1970 κατέγραψε περαιτέρω αύξηση από τα 14,8 δολάρια το 1978 στα 22,4 δολάρια το 1979 και ακόμη υψηλότερα στα 37,4 δολάρια το 1980 (ήτοι, αύξηση 153%). Η διεθνής βιβλιογραφία έχει συσχετίσει τις παραπάνω εκρηκτικές αυξήσεις με επεισόδια διεθνούς ύφεσης με το σκεπτικό ότι η άνοδος της τιμής πετρελαίου επιβαρύνει το κόστος παραγωγής και, κατά συνέπεια, επηρεάζει ανασταλτικά τις οικονομικές προοπτικές μιας χώρας.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η οικονομία της Αμερικής κατέβασε «ταχύτητα» από ανάπτυξη 5,6% το 1973 σε -0,5% το 1974. Επιπλέον, η ανάπτυξη της Αμερικής «γύρισε» από 5,5% το 1978 σε -0,3% το 1980. Στην περίπτωση μας, η ελληνική οικονομία «γύρισε» από ανάπτυξη 8,1% το 1973 σε -6,4% το 1974 και από ανάπτυξη 7,2% το 1978 σε πενιχρή ανάπτυξη 0,7% το 1980 και αρνητική ανάπτυξη -1,6% το 1981. Μια σχετικά πρόσφατη επιστημονική εργασία της Τράπεζας της Ελλάδος του 2009, διαπιστώνει ότι oι εισαγωγές ενέργειας κάλυπταν το 71,9% των ενεργειακών αναγκών της ελληνικής οικονομίας (το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν «μόνο» 53,8%).

Επιπλέον, στη χώρα μας, η κατανάλωση πετρελαίου αντιστοιχούσε στο 64% της συνολικής κατανάλωσης σε ενέργεια. Τη δεκαετία που μόλις πέρασε, ο βαθμός εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας σε εισαγόμενη ενέργεια μειώθηκε (κάπως) στο 61% (Πηγή).

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από το εισαγόμενο πετρέλαιο. Αυτό, όμως, που ίσως δεν έχει απαντηθεί μέχρι σήμερα είναι η διάρκεια της αρνητικής επίδρασης από αυξήσεις της τιμής πετρελαίου στο ελληνικό ΑΕΠ. Για να απαντήσω στο συγκεκριμένο ερώτημα, ανατρέχω στα χρονολογικά στοιχεία της ελληνικής οικονομίας (από τη δεκαετία του 1970 έως σήμερα) και εξετάζω, μέσω ενός ποσοτικού υποδείγματος Vector AutoRegression (VAR), την αλληλεπίδραση των παρακάτω μεταβλητών: Ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης, τιμή πετρελαίου (σε ευρώ), ανταγωνιστικότητα τιμών της ελληνικής οικονομίας και επενδυτικό ρίσκο (το οποίο προσεγγίζω από το spread μεταξύ του 10ετούς κόστους δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου και του αντίστοιχου γερμανικού). Το υπόδειγμα συμπεραίνει ότι, σε βάθος πενταετίας, ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό (μέχρι και 61% της συνολικής του διακύμανσης) από το... «ιστορικό» της ανάπτυξης. Αυτό κρίνεται λογικό, καθώς κανείς δεν θα ανέμενε την ελληνική οικονομία να ανεβάζει ταχύτητα από ρυθμό ανάπτυξης 2% σήμερα στο, για παράδειγμα, 10% το 2025.

Κατά δεύτερο λόγο, και σε βάθος πενταετίας, ο ρυθμός ανάπτυξης επηρεάζεται (μέχρι και 20% της διακύμανσής του) από το επενδυτικό ρίσκο. Ακολουθούν η τιμή πετρελαίου, η οποία επηρεάζει μέχρι και 10% (σε όρους διακύμανσης) την οικονομική μας ανάπτυξη, και, αμέσως μετά, η ανταγωνιστικότητα τιμών, η οποία επηρεάζει μέχρι και 9% (σε όρους διακύμανσης) την οικονομική μας ανάπτυξη.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι μια παρατεταμένη κρίση στις σχέσεις Αμερικής - Ιράν έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει εξαιρετικά αρνητικά, και σε βάθος πενταετίας, τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Επειδή, όμως, η ελληνική οικονομία εξαρτάται σε μεγαλύτερο βαθμό από το επενδυτικό ρίσκο, όλα τα παραπάνω συνηγορούν στην άποψη πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη πρέπει να συνεχίσει την προσήλωσή της σε μεταρρυθμίσεις. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση του επενδυτικού ρίσκου, με αποτέλεσμα αυτό να λειτουργήσει ως «λυτρωτικό αντίβαρο» στις (όποιες) αυξήσεις της τιμής πετρελαίου!

ΥΠΟΙΚ: Οι 7 στόχοι για το 2020.

Η μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος περιλαμβάνεται μεταξύ των 7 επιδιώξεων της οικονομικής πολιτικής για το 2020, όπως τις περιέγραψε χθες ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, στον χαιρετισμό του κατά την έναρξη της πρώτης συνεδρίασης του Χρηματιστηρίου για τη νέα χρονιά.

Συγκεκριμένα, ο κ.Σταϊκούρας είπε ότι για το 2020 η κυβέρνηση θα επιδιώξει:

• Την επίτευξη υψηλής και διατηρήσιμης οικονομικής μεγέθυνσης. Ως γνωστόν, η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο ρυθμό ανάπτυξης 2,8%, ξεπερνώντας τις προβλέψεις των διεθνών οργανισμών. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο στοίχημα.

•  Την αναδιανομή του εισοδήματος και την προώθηση της κοινωνικής συνοχής.

• Τη βελτίωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, μέσω κυρίως της ακόμη μεγαλύτερης –σε σχέση με τα προβλεπόμενα– μείωσης της φορολόγησης των πολιτών. Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση προσβλέπει σε περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ, αλλά και σε μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης, εφόσον δημιουργηθεί ο απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος.

• Την ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία. Σε αυτή την κατεύθυνση αναμένεται να συμβάλει η εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής» για τη μείωση των κόκκινων δανείων.

• Τη βελτίωση της δυνατότητας αποπληρωμής του δημοσίου χρέους. Ως γνωστόν, στόχος είναι να συνεχιστεί η αναβάθμιση της χώρας από τους οίκους αξιολόγησης, κάτι που θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση του κόστους δανεισμού.

• Την προώθηση της διαδικασίας αλλαγής δημοσιονομικών στόχων. Εδώ ο υπουργός Οικονομικών αναφέρεται –επιλέγοντας μια προσεκτική διατύπωση– στη μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος, ίσως την πιο δύσκολη διαπραγμάτευση της χρονιάς.

• Την ενίσχυση των αγορών χρήματος και κεφαλαίου, στοχεύοντας στην εναρμόνισή τους με τα διεθνή και ευρωπαϊκά επενδυτικά δεδομένα. Σημειώνεται ότι στο αμέσως προσεχές διάστημα αναμένεται να κατατεθεί νομοσχέδιο για την κεφαλαιαγορά.

«Μαγικές συνταγές δεν υφίστανται» τόνισε, εξάλλου, ο υπουργός Οικονομικών. «Αβεβαιότητες υπάρχουν. Κίνδυνοι παραμονεύουν. Εφησυχασμός δεν δικαιολογείται. Γι’ αυτό πρέπει να κινηθούμε μακριά από αυταπάτες, λαϊκισμούς και ελιτισμούς».

Ο κ. Σταϊκούρας θύμισε ότι η κυβέρνηση έκανε μία σειρά από βήματα, όπως η μείωση των φόρων, η βελτίωση του πλαισίου ρυθμίσεων οφειλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, η κατάργηση των κεφαλαιακών περιορισμών, η αποπληρωμή τμήματος του δανείου του ΔΝΤ, η ψήφιση ενός φιλοαναπτυξιακού φορολογικού νομοσχεδίου και μιας συστημικής λύσης για τη μείωση των κόκκινων δανείων και άλλα. Αυτές οι πολιτικές, είπε, αξιολογήθηκαν θετικά από τους εταίρους, τους επενδυτές, τις αγορές, τους οίκους αξιολόγησης και πρωτίστως τους Ελληνες πολίτες, όπως αποδεικνύεται από τις επιτυχημένες εκδόσεις χρέους, τις αναβαθμίσεις των οίκων αξιολόγησης, τη βελτίωση του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος και τη μεγάλη άνοδο του δείκτη του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών.

Αναμένεται σκληρός οικονομικός πόλεμος μεταξύ Τουρκίας-Ινδίας. Θα το εκμεταλλευτούμε ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ;

ΖΗΤΗΜΑ 1ο:

Η Ινδία σταματάει τις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία, οι οποίες ήταν κύρίως εκρηκτικές ύλες και πυροκροτητές, εξαιτίας της αυξανόμενης στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Πακιστάν.

Σύμφωνα με τους Economic Times, η απόφαση της Ινδίας να σταματήσει τις εξαγωγές προς την Τουρκία αποτελεί "προληπτικό μέτρο ελαχιστοποίησης του κινδύνου να χρησιμοποιηθούν τα Ινδικής παραγωγής αμυντικά υλικά εναντίον τους." Αυτό δηλαδή που φοβούνται (κι όχι άδικα), είναι πως οι Ινδικοί πυροκροτητές και εκρηκτικές ύλες, θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή σύνθετων οπλικών συστημάτων, τα οποία και θα εξαχθούν στο Πακιστάν.

Στο δημοσίευμα τονίζεται επίσης, πως η επανέναρξη των αμυντικών εξαγωγών προς την Τουρκία από την Ινδία είναι εξαιρετικά απίθανη, ιδιαίτερα μετά τα (απαράδεκτα) σχόλια του Ταγίπ Ερντογάν, πως "το Κασμίρ τελεί υπό Ινδική κατοχή". Ως ανταπάντηση σε αυτές τις δηλώσεις, ο Ινδός Πρωθυπουργός Narendra Modi ακύρωσε την διήμερη επίσκεψη του στην Τουρκία.

Σύμφωνα με έρευνα του Conflict Armament Research σχετικά με τα όπλα που χρησιμοποιούσε το Ισλαμικό Κράτος, ανακαλύφθηκε ότι μεγάλο μέρος του εξοπλισμού που χρησιμοποιήθηκε ήταν Ινδικής κατασκευής ο οποίος είχε αρχικά εξαχθεί στην Τουρκία.


ΖΗΤΗΜΑ 2ο:

Θυμίζουμε, πως πριν λίγες μέρες, η Ινδία ανέβαλε επ'αορίστου, και την συμφωνία κατασκευής 5 Πλοίων Γενικής Υποστήριξης 45.000 τόνων έκαστο, που είχε συμφωνήσει με μια κοινοπραξία Τουρκικών Ναυπηγείων.

ΖΗΤΗΜΑ 3ο:

Επίσης λόγω των προκλητικών δηλώσεων του Ερντογάν για το ζήτημα του Κασμίρ, αλλά κυρίως λόγω της στενής συνεργασίας Τουρκίας - Πακιστάν, η Ινδία σκέφτεται σοβαρά να επιβάλλει εξοντωτικούς δασμούς στα Τουρκικά προϊόντα που εισάγει η χώρα. Επίσης, ένα μέτρο που σκοπεύει να επιβαλλει, είναι οι αυτηρότεροι έλεγχοι στα Τουρκικά προϊόντα. 

Θυμίζουμε, πως οι Τουρκικές εξαγωγές στην Ινδία είναι αξίας $2,3 δισ., και τα εξαγώμενα προϊόντα είναι κυρίως πετροχημικά, άσφαλτος, έλαια, ελαιόλαδο, μάρμαρα, βιομηχανικά ορυκτά, πλαστικά δοχεία, φρούτα, σωλήνες και μεταλλεύματα. Είναι πιστεύουμε περιττό να αναφέρουμε ότι η Ελλάδα είναι μεγάλος παραγωγός σχεδόν σε όλα τα παραπάνω.

Συνεπώς, σε περίπτωση που οι σχέσεις χειροτερέψουν, θα πρέπει να κινηθούμε αστραπιαία, προκειμένου να καλύψουμε αυτό το δημιουργηθέν κενό. Ειδικά τώρα, που είχαμε ως τιμώμενη χώρα την Ινδία κατά τη διάρκεια της φετινής ΔΕΘ. Αλλιώς, πάει στράφι η όλη προσπάθεια.... 

Πρωτογενές πλεόνασμα €1,779 δισ., αλλά στον Π/Υ των εξοπλισμών, ΥΠΟΕΚΤΕΛΕΣΗ κατά €277 εκατ.!!!!!!

Πρωτογενές πλεόνασμα €1,779 δισ. παρουσίασε ο κρατικός προϋπολογισμός το πρώτο 7μηνο του 2019 (έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα €803 εκατ.), κάτι που σαφώς αποτελεί μία καλή είδηση. Μάλλον την "καλή είδηση της ημέρας". Αυτό όμως που μας προκάλεσε αλγεινή εντύπωση είναι πως ένας από τους λόγους της τρομερής αυτής επίδοσης, ήταν η υποεκτέλεση του Π/Υ των εξοπλισμών του ΥΠΕΘΑ κατά €277 εκατομμύρια!!!

Όπως γνωρίζετε δεν έχουμε καμιά ανάγκη για ενίσχυση των ΕΕΔ, γι'αυτό και αυτή η υποεκτέλεση του συγκεκριμένου Π/Υ (sic)!

Είναι απολύτως απαραίτητο στο 12μηνο να έχει ανατραπεί αυτή η υστέρηση, διότι οι ανάγκες ενίσχυσης των ΕΕΔ είναι πιετικές... 

Από Καθημερινή

Πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,779 δισ. ευρώ εμφάνισε ο προϋπολογισμός το 7μηνο εφέτος, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 803 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 926 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο πέρυσι. Η εξέλιξη αυτή, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην «εκτίναξη» των καθαρών εσόδων το 7μηνο, τα οποία ανήλθαν σε 28,6 δισ. ευρώ και ήταν αυξημένα κατά 2,15 δισ. ή 8,1% έναντι του στόχου.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία δημοσιοποίησε το υπουργείο Οικονομικών:

Σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου- Ιουλίου 2019 παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,851 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 4,628 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019, για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 και ελλείμματος 2,148 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 1,779 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 803 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 926 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 28,605 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,150 δισ. ευρώ ή 8,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019.

Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στα κάτωθι γεγονότα:

*Είσπραξη ποσού 1,119 δισ. ευρώ που αφορά στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί στο έτος 2018.

*Είσπραξη ποσού 644 εκατ. ευρώ από ANFAs τον Μάιο 2019 που δεν είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό 2019.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 31,117 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,402 δισ. ευρώ ή 8,4% έναντι του στόχου. Σημειώνεται ότι, η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2,511 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 253 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.259 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,147 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 247 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Ιούλιο το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5,155 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 209 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5,638 δισ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 287 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 93 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 25 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν τον Ιούλιο σε 483 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 79 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (404 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου- Ιουλίου 2019 ανήλθαν στα 30,456 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 627 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (31,083 δισ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:

α) η μειωμένη δαπάνη τόκων έναντι του στόχου κατά 189 εκατ. ευρώ,

β) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 163 εκατ. ευρώ και

γ) οι μικρότερες έναντι του στόχου πληρωμές οπλικών συστημάτων, κατά 277 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με την μεθοδολογία ESA το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές.

Μειωτικά έναντι του στόχου λειτούργησε και η πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής το 2019 των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018 σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή). Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν έως και τον Ιούλιο 2019 και αφορούν σε υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018, ήταν ύψους 326 εκατ. ευρώ (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης στη γραμμή «Παροχές σε εργαζόμενους»).

Αντίθετα, αυξητικά έναντι του στόχου λειτούργησε η μεταβίβαση στον ΕΦΚΑ 971 εκατ. ευρώ για την χορήγηση της 13ης σύνταξης.

Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά την διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου- Ιουλίου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 1,409 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω:

α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1,201 δισ. ευρώ, κυρίως για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων, τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές»,

β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 557 εκατ. ευρώ και

γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 588 εκατ. ευρώ.

Αντίθετα, με μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι, κατά 826 εκατ. ευρώ, κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων.

Τέλος, τον Ιούλιο το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,319 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 436 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.