Κ.Μήλας: "Πόσο θα επηρεάσει την Ελλάδα η κρίση Αμερικής - Ιράν;"

Του καθηγητή στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, κ Κώστα Μήλα..
Πηγή: Καθημερινή.

Η εν εξελίξει κρίση στις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Αμερικής και Ιράν οδήγησε σε αύξηση της τιμής πετρελαίου Brent στα 70 δολάρια ανά βαρέλι και ανέβασε την τιμή πετρελαίου West Texas Intermediate (WTI) στα 64 δολάρια ανά βαρέλι. Τα ιστορικά στοιχεία για την τιμή πετρελαίου WTI είναι περισσότερο λεπτομερή σε σχέση με αυτά της τιμής Brent και μας ενημερώνουν ότι η μέση ετήσια τιμή πετρελαίου, από το 1946 μέχρι σήμερα, είναι πολύ χαμηλότερη στα 25 δολάρια (ενώ η μέση τιμή της τελευταίας εικοσαετίας 1990-2009 είναι 48 δολάρια). Από ιστορικής απόψεως, η κρίση πετρελαίου οδήγησε σε άνοδο της τιμής πετρελαίου από τα 3,9 δολάρια το 1973 στα 10,4 δολάρια το 1974 (ήτοι αύξηση 167%), ενώ η κρίση στα τέλη της δεκαετίας 1970 κατέγραψε περαιτέρω αύξηση από τα 14,8 δολάρια το 1978 στα 22,4 δολάρια το 1979 και ακόμη υψηλότερα στα 37,4 δολάρια το 1980 (ήτοι, αύξηση 153%). Η διεθνής βιβλιογραφία έχει συσχετίσει τις παραπάνω εκρηκτικές αυξήσεις με επεισόδια διεθνούς ύφεσης με το σκεπτικό ότι η άνοδος της τιμής πετρελαίου επιβαρύνει το κόστος παραγωγής και, κατά συνέπεια, επηρεάζει ανασταλτικά τις οικονομικές προοπτικές μιας χώρας.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η οικονομία της Αμερικής κατέβασε «ταχύτητα» από ανάπτυξη 5,6% το 1973 σε -0,5% το 1974. Επιπλέον, η ανάπτυξη της Αμερικής «γύρισε» από 5,5% το 1978 σε -0,3% το 1980. Στην περίπτωση μας, η ελληνική οικονομία «γύρισε» από ανάπτυξη 8,1% το 1973 σε -6,4% το 1974 και από ανάπτυξη 7,2% το 1978 σε πενιχρή ανάπτυξη 0,7% το 1980 και αρνητική ανάπτυξη -1,6% το 1981. Μια σχετικά πρόσφατη επιστημονική εργασία της Τράπεζας της Ελλάδος του 2009, διαπιστώνει ότι oι εισαγωγές ενέργειας κάλυπταν το 71,9% των ενεργειακών αναγκών της ελληνικής οικονομίας (το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν «μόνο» 53,8%).

Επιπλέον, στη χώρα μας, η κατανάλωση πετρελαίου αντιστοιχούσε στο 64% της συνολικής κατανάλωσης σε ενέργεια. Τη δεκαετία που μόλις πέρασε, ο βαθμός εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας σε εισαγόμενη ενέργεια μειώθηκε (κάπως) στο 61% (Πηγή).

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από το εισαγόμενο πετρέλαιο. Αυτό, όμως, που ίσως δεν έχει απαντηθεί μέχρι σήμερα είναι η διάρκεια της αρνητικής επίδρασης από αυξήσεις της τιμής πετρελαίου στο ελληνικό ΑΕΠ. Για να απαντήσω στο συγκεκριμένο ερώτημα, ανατρέχω στα χρονολογικά στοιχεία της ελληνικής οικονομίας (από τη δεκαετία του 1970 έως σήμερα) και εξετάζω, μέσω ενός ποσοτικού υποδείγματος Vector AutoRegression (VAR), την αλληλεπίδραση των παρακάτω μεταβλητών: Ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης, τιμή πετρελαίου (σε ευρώ), ανταγωνιστικότητα τιμών της ελληνικής οικονομίας και επενδυτικό ρίσκο (το οποίο προσεγγίζω από το spread μεταξύ του 10ετούς κόστους δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου και του αντίστοιχου γερμανικού). Το υπόδειγμα συμπεραίνει ότι, σε βάθος πενταετίας, ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό (μέχρι και 61% της συνολικής του διακύμανσης) από το... «ιστορικό» της ανάπτυξης. Αυτό κρίνεται λογικό, καθώς κανείς δεν θα ανέμενε την ελληνική οικονομία να ανεβάζει ταχύτητα από ρυθμό ανάπτυξης 2% σήμερα στο, για παράδειγμα, 10% το 2025.

Κατά δεύτερο λόγο, και σε βάθος πενταετίας, ο ρυθμός ανάπτυξης επηρεάζεται (μέχρι και 20% της διακύμανσής του) από το επενδυτικό ρίσκο. Ακολουθούν η τιμή πετρελαίου, η οποία επηρεάζει μέχρι και 10% (σε όρους διακύμανσης) την οικονομική μας ανάπτυξη, και, αμέσως μετά, η ανταγωνιστικότητα τιμών, η οποία επηρεάζει μέχρι και 9% (σε όρους διακύμανσης) την οικονομική μας ανάπτυξη.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι μια παρατεταμένη κρίση στις σχέσεις Αμερικής - Ιράν έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει εξαιρετικά αρνητικά, και σε βάθος πενταετίας, τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Επειδή, όμως, η ελληνική οικονομία εξαρτάται σε μεγαλύτερο βαθμό από το επενδυτικό ρίσκο, όλα τα παραπάνω συνηγορούν στην άποψη πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη πρέπει να συνεχίσει την προσήλωσή της σε μεταρρυθμίσεις. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση του επενδυτικού ρίσκου, με αποτέλεσμα αυτό να λειτουργήσει ως «λυτρωτικό αντίβαρο» στις (όποιες) αυξήσεις της τιμής πετρελαίου!

"Προβοκατόρικο" δημοσίευμα των Financial Times για τον αγωγό EastMed.

Το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος θα υπογράψουν τριμερή συμφωνία που θα θέσει τα θεμέλια για τον σχεδιαζόμενο αγωγό που θα ενώνει τα υπεράκτια ενεργειακά πεδία του Ισραήλ με την Ευρώπη.

Στο δημοσίευμα των Financial Times τονίζεται πως η συμφωνία θα αυξήσει την ένταση με την Τουρκία, καθώς η Άγκυρα θεωρεί πως αποκλείεται από τα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο αγωγός EastMed θα κοστίσει 6 δισεκατομμύρια δολάρια και θα συνδέει τα υπεράκτια ενεργειακά πεδία της Κύπρου και του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Ιταλία, παρακάμπτοντας την Τουρκία. Ο αγωγός υπολογίζεται πως θα καλύπτει το 10% των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης θα υπογράψουν την συμφωνία σήμερα, στην Αθήνα.

Το Ισραήλ ανέπτυξε στενές οικονομικές και αμυντικές σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο την περασμένη δεκαετία. Η ανακάλυψη φυσικού αερίου και τα αμοιβαία συμφέροντα των χωρών για εξεύρεση αγορών, εμβάθυναν τις σχέσεις τους.

Όμως, η Τουρκία είναι θυμωμένη καθώς θεωρεί το εγχείρημα ως προσπάθεια αποκλεισμού της από την υπεράκτια έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και κατηγορεί τους αντιπάλους πως σμιλεύουν την λεκάνη της Μεσογείου χωρίς να διαπραγματεύονται με την Άγκυρα για αμφισβητούμενα θαλάσσια σύνορα, αναφέρεται στο δημοσίευμα.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απειλεί να χαλάσει «το παιχνίδι εγκλεισμού της Τουρκίας στα χερσαία σύνορά της». Το μέλος του ΝΑΤΟ (Τουρκία) αντιμετωπίζει αυξανόμενη διπλωματική απομόνωση εξαιτίας αρκετών διαφορών με τη Δύση και τις Αραβικές χώρες, συμπεριλαμβανόμενης της αγοράς Ρωσικών οπλικών συστημάτων και την εισβολή στη Συρία. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν απειλήσει την Τουρκία με κυρώσεις για την προσπάθεια αποτροπής γεωτρήσεων από την Κύπρο.

«Η Τουρκία δεν θα επιτρέψει καμία δραστηριότητα που είναι ενάντια στα συμφέροντά της στην περιοχή. Οποιοδήποτε σχέδιο αγνοεί την Τουρκία δεν έχει καμία πιθανότητα επιτυχίας. Η Τουρκία είναι ένα έθνος που δεν θα σκύψει το κεφάλι σε απειλές και κυρώσεις» δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Φουάτ Οκτάϊ, στο πρακτορείο Anadolu την Τετάρτη.

Στο άρθρο όμως δεν αναφέρεται πως οι δηλώσεις του Τούρκου αντιπροέδρου δείχνουν πως η Τουρκία συμπεριφέρεται ως ο νταής της περιοχής, καθώς ευθέως απειλεί πως αν δεν συμπεριληφθεί στα σχέδια, δεν θα επιτρέψει στις άλλες χώρες να τα υλοποιήσουν!

Τον Νοέμβριο, η Τουρκία όρισε θαλάσσια σύνορα με την Λιβύη σε νερά της Μεσογείου που διεκδικούν η Ελλάδα και η Κύπρος, μια κίνηση που ίσως θέσει σε κίνδυνο τον σχεδιαζόμενο αγωγό EastMed, αναφέρεται στο δημοσίευμα των Financial Times, χωρίς να αναφέρεται πως η συμφωνία είναι παράνομη, χωρίς νομική υπόσταση βάσει του Διεθνούς Δικαίου και χωρίς να αναφέρεται πως η συμφωνία είναι αποτέλεσμα συναλλαγής της κυβέρνησης Σάραζ με την Τουρκία, καθώς η Τουρκία, κατά παράβαση της απόφασης του ΟΗΕ, βοηθά στρατιωτικά την κυβέρνηση των Αδελφών Μουσουλμάνων του Σάραζ ενάντια στις δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ.

Το Τουρκικό κοινοβούλιο αναμένεται να ψηφίσει σήμερα την πρόταση για αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη, μετά την υπογραφή της αμυντικής συμφωνίας με την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης.

Όπως έγινε γνωστό από την Τουρκία, δεν θα υπάρξει αποστολή Τούρκων στρατιωτών, εάν οι δυνάμεις του Χαφτάρ οπισθοχωρήσουν. Σημειώνεται πως η Τουρκία έχει ήδη στείλει οπλισμένα Drone και βαριά στρατιωτικά οχήματα στη Λιβύη, κατά παράβαση των αποφάσεων του ΟΗΕ, ενώ τις προηγούμενες ημέρες μεταφέρθηκαν και μισθοφόροι τζιχαντιστές από τη Συρία για να βοηθήσουν τις δυνάμεις του Σαράζ.

Στο άρθρο των Financial Times αναφέρεται πως οι μεγάλες ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο τις τελευταίες δεκαετίες έχουν προκαλέσει διαμάχες στις χώρες για την εξάπλωση της επικράτειάς τους στην ανοικτή θάλασσα κατά μήκος των ακτών τους, αγνοώντας πως η μόνη χώρα που δεν συμμορφώνεται με το διεθνές δίκαιο και αμφισβητεί τα θαλάσσια σύνορα είναι η Τουρκία.

Πρόσφατα, η Τουρκία έστειλε γεωτρύπανα ανοιχτά των ακτών της Κύπρου αναζητώντας φυσικό αέριο, ενώ κατηγόρησε την Κύπρο για εξόρυξη υδρογονανθράκων από την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας, ή για παραβίαση των ίσων δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων από τις ανακαλύψεις.

Στο δημοσίευμα τονίζεται πως οι Τουρκοκύπριοι διατηρούν κυβέρνηση που δεν αναγνωρίζεται από κανένα κράτος, μετά την Τουρκική εισβολή το 1974.

Ο Michael Harari του Ισραηλινού think tank Mitvim και πρώην πρέσβης του Ισραήλ στην Κύπρο, είπε πως η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης έδωσε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στις γειτονικές χώρες, πως η Τουρκία δεν πρέπει να εξαιρεθεί από τα ενεργειακά ευρήματα της περιοχής.

Η ανακάλυψη από το Ισραήλ των γιγαντιαίων κοιτασμάτων Λεβιάθαν και Ταμάρ, μετέτρεψαν τη χώρα από εισαγωγέα ενέργειας σε εξαγωγέα. Τον Δεκέμβριο, το Ισραήλ ενέκρινε συμφωνία ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την εταιρεία Delek και την Αιγυπτιακή Dolphinus Holding, ώστε να ξεκινήσουν οι εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο. Επίσης, το 2017 το Ισραήλ συμφώνησε με την Ιορδανία για εξαγωγή αερίου. Το Ισραήλ ξεκίνησε την παραγωγή φυσικού αερίου από το κοίτασμα Λεβιάθαν την Τρίτη. Ο Υπουργός Ενέργειας της χώρας Yuval Steinitz χαρακτήρισε την στιγμή «ιστορική» για τη χώρα. Το Λεβιάθαν βρίσκεται 110km από τις ακτές του Ισραήλ και υπολογίζεται πως περιέχει 500 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Σε κοινή ανακοίνωση των εταιρειών που διαχειρίζονται το κοίτασμα Λεβιάθαν, Noble Energy, Delek Drilling και Ratio Oil Exploration, η παραγωγή «θα διπλασιάσει το παραγόμενο από το Ισραήλ φυσικό αέριο». Μέρος της παραγωγής του Λεβιάθαν θα χρησιμοποιείται για εσωτερική κατανάλωση από το Ισραήλ, με τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος να αναμένεται να μειωθούν κατά 4%, ενώ το Ισραήλ θέλει να εξάγει το αέριο στην Ευρώπη.

«Η πιο λογική και σοφή κίνηση είναι οι εξαγωγές από την ανατολική Μεσόγειο - το Ισραήλ, την Κύπρο και ίσως την Αίγυπτο – προς την Ευρώπη» είπε ο Ehud Adiri, διευθυντής του Υπουργείου Ενέργειας του Ισραήλ. Η σύνδεση με την Ευρώπη δεν θα προσφέρει στο Ισραήλ μόνο μια σίγουρη αγορά, αλλά θα εμβαθύνει τις διπλωματικές σχέσεις Ισραήλ και ΕΕ, πρόσθεσε ο Ehud Adiri.

Το άρθρο των Financial Times μπορεί ευθέως να θεωρηθεί αποσταθεροποιητικό, εχθρικό προς τον αγωγό EastMed και πως προωθεί τα συμφέροντα της Τουρκίας, καθώς παρουσιάζει την περιοχή της Ανατολική Μεσογείου ως μία ασταθή περιοχή, που οι χώρες διαφωνούν για τα θαλάσσια σύνορα.

Αυτό που δεν αναφέρεται στο άρθρο είναι πως η μόνη χώρα που διαχρονικά δημιουργεί προβλήματα στην περιοχή, δεν αποδέχεται το Διεθνές Δίκαιο, κατέχει επί 45 χρόνια το 37% του εδάφους μιας χώρας μέλους της ΕΕ, εισέβαλε στη Συρία, απειλεί να στείλει στρατό στη Λιβύη, απειλεί με αποστολή εκατομμυρίων παράνομων μεταναστών την Ευρώπη εάν δεν γίνουν αποδεκτές οι απαιτήσεις της και απειλεί τις άλλες χώρες με πόλεμο, είναι η Τουρκία, που θέλει να γίνει ο ελεγκτής της μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και να υφαρπάξει τον ενεργειακό πλούτο των άλλων χωρών.

Πηγή: Cosmostatus, FT.

Ξεκίνησε η παραγωγή φυσικού αερίου στο κοίτασμα Λεβιάθαν στο Ισραήλ.

Ξεκίνησε σήμερα η παραγωγή φυσικού αερίου στο κοίτασμα Λεβιάθαν, «το σημαντικότερο ενεργειακό σχέδιο στην ιστορία του Ισραήλ», προορισμένο να καταστήσει την χώρα περιφερειακή ενεργειακή δύναμη, σύμφωνα με τους ισραηλινούς αξιωματούχους.

Το κοίτασμα αυτό της Μεσογείου ανακαλύφθηκε το 2010 και περιέχει εκμεταλλεύσιμους πόρους 605 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, σύμφωνα με την αμερικανο-ισραηλινή κοινοπραξία που διαχειρίζεται το σχέδιο.

«Για πρώτη φορά στην ιστορία του, το Ισραήλ αποτελεί ενεργειακή δύναμη, ικανή να καλύψει τις ανάγκες του, να του προσφέρει ενεργειακή ανεξαρτησία και την ικανότητα εξαγωγής φυσικού αερίου προς τους γείτονές του για να ενισχύσει την περιφερειακή του θέση», δηλώνει σε ανακοίνωσή του ο Γιόσι Αμπού, διευθύνων σύμβουλος της ισραηλινής εταιρείας Delek, μέλος της κοινοπραξίας εκμετάλλευσης του Λεβιάθαν.

Η Delek ανακοίνωσε πρόσφατα στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) ότι η εξαγωγή του φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο θα ξεκινήσει σύντομα, ήδη την 1η Ιανουαρίου, μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού EMG που συνδέει την ισραηλινή πόλη Ασκελόν με το Ελ-Αρίς στην Αίγυπτο, παρακάμπτοντας την Λωρίδα της Γάζας.

Η κοινοπραξία που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα Λεβιάθαν έχει υπογράψει συμφωνία ύψους άνω των 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων (13,3 δισεκατομμυρίων ευρώ) με τον αιγυπτιακό όμιλο Dolphinus για την τροφοδοσία σε φυσικό αέριο επί 10 χρόνια.

Το Ισραήλ έχει ήδη αγοράσει φυσικό αέριο από την Αίγυπτο και πωλήσει στην Ιορδανία – την μόνη άλλη αραβική χώρα με την οποία έχει υπογράψει ειρηνευτική συμφωνία- αλλά θα είναι η πρώτη φορά που θα εξαγάγει τον γαλάζιο θησαυρό του προς την χώρα των Φαραώ.

Η εξαγωγή φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο αποτελεί το «σημαντικότερο πρόγραμμα οικονομικής συνεργασίας» ανάμεσα στις δύο χώρες από την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας εδώ και 40 χρόνια, δήλωσε ο ισραηλινός υπουργός Ενέργειας Γιουβάι Στάινιτς.

Προς δυσμάς

Σε απόσταση 130 χιλιομέτρων δυτικά του λιμανιού της Χάιφας, το κοίτασμα Λεβιάθαν συνδέεται με δύο υποθαλλάσιους αγωγούς με την πλατφόρμα εκμετάλλευσης, που βρίσκεται σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από την ακτή.

Η εκμετάλλευση του κοιτάσματος, η οποία χρειάσθηκε επενδύσεις ύψους 3,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την κοινοπραξία στην οποία συμμετέχει και ο αμερικανικός όμιλος Noble, θα επιτρέψει στο Ισραήλ να ενισχύσει τις σχέσεις του με άλλες χώρες της Μεσογείου.

Μετά την Αίγυπτο, το Ισραήλ αναμένεται να υπογράψει την Πέμπτη στην Αθήνα συμφωνία για το πρόγραμμα του αγωγού φυσικού αερίου EastMed με την Ελλάδα και την Κύπρο.

Ο αγωγός αυτός, μήκους 2.000 χιλιομέτρων, θα επιτρέψει την μεταφορά 9-11 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως από τα κοιτάσματα ανοικτά της Κύπρου και του Ισραήλ προς την Ελλάδα, την Ιταλία και άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης μέσω των αγωγών Poseidon και IGB.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Υφυπουργός Ενέργειας: Οι βασικές προτεραιότητες της ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδας για το 2020.

Το άρθρο είναι του Υφ.Ενέργειας. κ. Γεράσιμου Θωμά, κι έγινε για λογαριασμό του αξιόλογου ιστότοπου σε θέματα ενέργειας, Εnergypress.

Αν επιχειρούσα με λίγες λέξεις να συμπυκνώσω τις βασικές προτεραιότητες της ενεργειακής πολιτικής για το 2020, θα έλεγα ότι η χρονιά που έρχεται θα χαρακτηριστεί από την εδραίωση της μετάβασης σε μια πιο πράσινη και πιο απελευθερωμένη αγορά ενέργειας, με ενισχυμένο τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Μάλιστα, ο  Δεκέμβριος ήταν ένας  «πλούσιος» μήνας προς την κατεύθυνση αυτή,  αφού τέθηκε σε δοκιμαστική λειτουργία στην Ελλάδα ο αγωγός φυσικού αερίου TAP, ανακοινώθηκε η υπογραφή στις 2 Ιανουαρίου της Διακρατικής Συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ για τον αγωγό EastMed. Παράλληλα, προχωρά το project του τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπουλη (FSRU) με το market test να τοποθετείται στις αρχές του 2020.   Τέλος, με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση άνοιξε ο δρόμος για να προχωρήσει και η υπόγεια αποθήκη Φυσικού Αερίου στην Καβάλα.  Εάν σε αυτά προστεθεί και ο υπό κατασκευή ελληνο-βουλγαρικός αγωγός IGB, μιλάμε για ένα κουιντέτο έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI) που εξυπηρετούν τον στόχο όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της ΕΕ για διαφοροποίηση των οδεύσεων και των πηγών ενέργειας και αναβαθμίζουν τον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας.

Το 2020 θα είναι όμως και το πρώτο έτος εφαρμογής του ΕΣΕΚ, δηλαδή της νέας εθνικής ενεργειακής και κλιματικής στρατηγικής έως το 2030. Στο επίκεντρό της βρίσκονται δυο εμβληματικοί, αλληλένδετοι στόχοι: Αφενός η πλήρης απολιγνιτοποίηση της χώρας έως το 2028  με απόσυρση όλων των εν λειτουργία λιγνιτικών μονάδων έως το 2023, αφετέρου  η ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα.  Κατά την επόμενη χρονιά θα δώσουμε απτά δείγματα γραφής προς την επίτευξη αμφοτέρων, με το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων της Καρδιάς και του Αμύνταιου, αλλά και την ψήφιση ειδικού νομοσχεδίου που θα επιλύει χρόνια προβλήματα των αδειοδοτικών διαδικασιών για τα έργα ΑΠΕ. Επιδίωξή μας είναι να καταγράψουμε μεγάλη πρόοδο για τον περιορισμό του απαιτούμενου χρόνου για την αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ στα δυο έτη που είναι το ευρωπαϊκό benchmark, από πάνω από 7 χρόνια -κατά μέσο όρο-   που είναι σήμερα. Θέλουμε επίσης να ενθαρρύνουμε την ταχεία υλοποίηση μεγάλων project, κυρίως αιολικών και φωτοβολταϊκών στην παρούσα φάση, με αιχμή του δόρατος τη ΔΕΗ.

Ψηλά στην λίστα των «πράσινων» προτεραιοτήτων του 2020 είναι η κατάθεση του νομοσχεδίου που θα…. ενεργοποιήσει την ηλεκτροκίνηση στο πρώτο εξάμηνο του έτους, αλλά και η εκκίνηση νέων προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης των ιδιωτικών κτιρίων, των δημόσιων κτιρίων (πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ) και της βιομηχανίας.  Πρόκειται για δέσμη μέτρων κρίσιμης σημασίας για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ για την ενεργειακή απόδοση, καθώς έχουμε δεσμευτεί το 2030 η κατανάλωση ενέργειας να είναι μικρότερη από ότι ήταν το 2017.

Έτος-ορόσημο, όμως, θα είναι το 2020 και για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, για δυο λόγους: Πρώτον, λόγω της λειτουργίας του target model και δεύτερον λόγω του περαιτέρω ανοίγματος των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού.

Πράγματι, μετά από αλλεπάλληλες καθυστερήσεις, το target model θα λειτουργεί πλήρως το β’ εξάμηνο του 2020 και θα εισάγει συν τω χρόνω μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά, αίροντας  εν πολλοίς τις υφιστάμενες στρεβλώσεις. Θα επιτρέψει επίσης σε σύντομο χρονικό διάστημα τη σύζευξη με την κοινή Ευρωπαϊκή Αγορά Ενέργειας. Πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ίδρυση του Περιφερειακού Κέντρου Ελέγχου Ενέργειας (RSC) της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στη Θεσσαλονίκη, που θα διασφαλίσει τον συντονισμό των αγορών Ηλεκτρικής Ενέργειας της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ιταλίας.

Την ίδια στιγμή, δρομολογούμε την ενίσχυση του ανταγωνισμού στον κλάδο εμπορίας φυσικού αερίου μέσω της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας (που θα ξεκινήσει στο τέλος Ιανουαρίου)  και προσελκύουμε ιδιωτικά κεφάλαια για την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό των δικτύων διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού. Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη ΔΕΠΑ Υποδομών ήδη «τρέχει» .

Το πρώτο τρίμηνο του 2020 θα ληφθούν οι αποφάσεις για την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ και μέχρι το καλοκαίρι οι αποφάσεις  για την ιδιωτικοποίηση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ.  Σε όλες τις  περιπτώσεις έχουμε ενδείξεις για ζωηρό ενδιαφέρον. Είναι ανάγκη τα δίκτυα μας να ψηφιοποιηθούν και να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες προκειμένου να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και να αναβαθμιστούν οι υπηρεσίες που παρέχουν οι χρήστες των δικτύων προς όφελος των καταναλωτών και της βιομηχανίας.

Όλα αυτά που περιέγραψα συνθέτουν το ενεργειακό αφήγημά μας για το 2020. Έχουμε θέσει ψηλά το πήχη, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι του χρόνου θα θέσουμε τις βάσεις για το νέο μας ενεργειακό μοντέλο, δημιουργώντας σημαντικές  επενδυτικές ευκαιρίες και νέες θέσεις εργασίας στην πορεία.