Μπορούν να γίνουν Ελληνοτουρκικές BVR αερομαχίες στο Αιγαίο;

Ενδεικτικές διαστάσεις του Θεάτρου Επιχειρήσεων (ΘΕ), του Αιγαίου.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σε αυτό το ποστ θα εξεταστεί η δυνατότητα διεξαγωγής αερομαχιών BVR πάνω από το Αιγαίο σε μια υποτιθέμενη σύγκρουση Ελλάδας - Τουρκίας.

Να σημειωθεί πως θα εξεταστεί με το σημερινό αεροπορικό οπλοστάσιο των 2 χωρών, εξαιρώντας το F-35, το οποίο αναλύεται σε άλλο ποστ διεξοδικά.

ΟΡΙΣΜΟΣ

BVR αερομαχία, ελληνιστί "πέραν του οπτικού ορίζοντα", είναι η εξαπόλυση πυραύλων για την καταστροφή αεροσκαφών, σε απόσταση μεγαλύτερη από τον οπτικό ορίζοντα. Κι αυτός είναι περίπου 37-39 χλμ. 

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΙΔΙΟΜΟΡΦΙΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Από γεωγραφικής άποψης, το Αιγαίο έχει έκταση περίπου 240.000 τ.χλμ. Οι διαστάσεις του είναι περίπου 500 χλμ με κατεύθυνση βορρά-νότου, και 400 χλμ κατεύθυνσης ανατολής-δύσης. Πέραν τούτου, βρίθει από χιλιάδες νησιά διαφορετικών μεγεθών, κυρίως ορεινά.

Συνεπώς, ως χώρος είναι μικρός για μεγάλους σχηματισμούς, και βολές στο μέγιστο βεληνεκές.
Επί παραδείγματι, μία πλήρης διέλευση του Αιγαίου κατεύθυνσης Δ-Α και με ταχύτητα 0,9 Mach, διαρκεί 2 λεπτά και 14 δευτερόλεπτα. Επίσης, εξαιτίας των νησιών, η εξαπόλυση τέτοιων βλημάτων θα οδηγήσει το αμυνόμενο μαχητικό στην κάθοδο του κοντά σε αυτά, για να σπάσει τον εγκλωβισμό.

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΦΆΣΜΑ ΣΤΟ ΑΙΓΑΊΟ. 

Στο Αιγαίο, επιχειρούν εκατοντάδες ραντάρ όλων των διαμορφώσεων και συχνοτήτων, εκατέρωθεν. Επίσης, η ύπαρξη ΑΣΕΠΕ κι από τις 2 πλευρές, σημαίνει πως το Αιγαίο είναι κορεσμένο. Ίσως το πιο κορεσμένο πεδίο επιχειρήσεων στον κόσμο. Το συμπέρασμα αυτό, αναγκάζει τα μαχητικά να πετάνε σε χαμηλά και μέσα ύψη, για να αποφύγουν τον έγκαιρο εντοπισμό.

ΕΚΑΤΈΡΩΘΕΝ Α/Α ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

Όπως και στο Η/Μ φάσμα, και αυτός ο τομέας είναι από τους πιο κορεσμένους παγκοσμίως. Παρά τις αδυναμίες των Τουρκικων Α/Α σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα, που παρουσιάστηκαν σε παλαιότερο ποστ, εντούτοις αναγκάζει τα Ελληνικά μαχητικά να πετάνε σε χαμηλά-μέσα υψόμετρα μετά το μέσο του Αιγαίου (βλέπε εικόνα), για να εκμεταλλευτούν τις γεωγρ. εξάρσεις και να αποφύγουν τον εγκλωβισμό.

Θεωρητικές εμβέλειες Τουρκικών ΑΑ (με 4 πυρχιες S-400), σε μεγάλα υψόμετρα.
Συμπεριλήφθηκαν και 8 Φρεγάτες Gabya. Κάλυψη του Αιγαίου: 35%.

Τα Ελληνικά Α/Α συστήματα από την άλλη, δεν επιτρέπουν σχεδόν επ'ουδενί στα Τουρκικά μαχητικά την πτήση σε μεγάλα υψόμετρα. Μάλιστα τα αναγκάζουν να κινούνται και σε προκαθορισμένους χώρους, κι αυτό επειδή τα Ελληνικά Α/Α είναι τοποθετημένα σε θέσεις με τους λιγότερους γεωγραφικούς περιορισμούς.

Θεωρητικές εμβέλειες Ελληνικών ΑΑ, σε μεγάλα και μέσα υψόμετρα.
Συμπεριλήφθηκαν 4 Φρεγάτες ΜΕΚΟ, και 4 Kortenaer-Upgraded.
Κάλυψη του Αιγαίου: 90%. Οι θέσεις των Α/Α είναι προωθημένες, αλλά τυχαίες.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΜΒΕΛΕΙΑ BVR ΠΥΡΑΥΛΩΝ

Κοιτώντας τις "μπροσούρες" των BVR πυραύλων, θα δούμε πως διαφημίζουν πράγματι μεγάλα βεληνεκή, τα οποία προσπερνούν κατά πολύ τα 50 χλμ.

Η αλήθεια που δεν λένε όμως είναι, πως αυτές οι εμβέλειες αντιστοιχούν σε εκτοξεύσεις με μεγάλη ταχύτητα βάλλοντος αεροσκάφους, σε πολύ μεγάλα υψόμετρα, κι έναντι στόχων με μετωπική κατεύθυνση, χωρίς σοβαρές δυνατότητες ελιγμών. Δηλαδή αφορούν εκτοξεύσεις από τα >40.000 πόδια, με ταχύτητα αεροσκάφους >1 Mach, έναντι μεγάλου αεροσκάφους (π.χ. ΑΣΕΠΕ) που πλησιάζει head on. Σύμφωνα με αναφορές πρώην πιλότων και διάφορες μελέτες επί των τεχνικών χαρακτηριστικών των πυραύλων, οι πραγματικές εμβέλειες μειώνονται στο 25%. Δηλαδή σε 10-20 χλμ.το πολύ.

Εξάρτηση του υψομέτρου των αεροσκαφών στην εμβέλεια των BVR πυραύλων. Πρόκειται για τρομακτική μείωση βεληνεκών, άνω του 70%. Στην περίπτωση δε, που ο αμυνόμενος απομακρύνεται, τότε υπάρχει μείωση του βεληνεκούς 90%.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ BVR ΠΥΡΑΥΛΩΝ

Σύμφωνα με τους τελευταίους πολέμους της Αμερικανικής Αεροπορίας, η αποτελεσματικότητα (Pk) των BVR πυραύλων ήταν περίπου 50-60%. Ήταν βολές όμως έναντι πολύ παλαιότερων αεροσκαφών κι ελικοπτέρων, χωρίς σύγχρονα συστήματα αυτοπροστασίας (τα περισσότερα καθόλου). Για να το επεκτείνω περισσότερο, οι υπόψιν βολές έγιναν από μεγάλα υψόμετρα, στα όρια της BVR ζώνης, και χωρίς κανένα φόβο από ανάλογη απάντηση. Και πάλι η Pk ήταν 60% max. Συνεπώς, βολές BVR έναντι ισοδύναμων αεροσκαφών, με σύγχρονα συστήματα αυτοπροστασίας, και με άριστες δυνατότητες ελιγμών διαφυγής, θα έχουν τρομακτικά μικρότερες Pk. Πιθανώς πολύ κάτω του 30%.

Εδώ πρέπει να τονιστεί και κάτι που σε πολλούς διαφεύγει. Η Ελληνική ΠΑ είναι εφοδιασμένη με τον WVR  IR πύραυλο AIM-2000 IRIS-T, ο οποίος εξαρχής διαθέτει δυνατότητα anti-missile. Δεν χρειάζεται κάποια αναβάθμιση γι'αυτη τη δυνατότητα. Ο εξελιγμένος IR αισθητήρας του, η υψηλής τεχνολογίας πολεμική κεφαλή του, και οι υψηλές κινηματικές του επιδόσεις, του επιτρέπουν να αντιμετωπίσει εισερχόμενες απειλές BVR πυραύλων.

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΉ ΕΠΆΡΚΕΙΑ BVR ΠΥΡΑΥΛΩΝ

Η Ελλάδα διαθέτει περίπου 700 πυραύλους, έναντι 600 της Τουρκίας. Κρίνοντας από το ΠΙΘΑΝΟ Pk της προηγούμενης παραγράφου, τότε οι BVR πύραυλοι, επαρκούν οριακά. Σίγουρα πάντως, η εκτόξευση 4 πυραύλων σε αποστάσεις BVR, για την καταστροφή ενός μαχητικού, είναι αποτυχία και σπατάλη όπλων. 

ΕΠΙΒΕΒΑΊΩΣΗ ΓΡΑΦΟΜΕΝΩΝ

Την λογική του post, την επιβεβαιωνούν οι εμβέλειες εκτοξεύσεων σε ασκήσεις, κι από τις 2 ΠΑ, που κυμαινονται σύμφωνα με ανοικτές πηγές από 10-20 χλμ. και σε χαμηλα-μέσα ύψη.

Φάκελος εμπλοκής BVR πυραύλων. Πέραν του υψομέτρου εκτόξευσης, το βεληνεκές μειώνεται κι άλλο, αν η γωνία των μαχητικών είναι μεγάλη.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Λόγω της Γεωγραφίας, της Αεράμυνας και του Η/Μ φάσματος στο Αιγαίο, τα αεροσκάφη θα αναγκάζονται να πετούν σε χαμηλά-μέσα ύψη. Το να πετάς ψηλά στο Αιγαίο σε πλήρη πολεμική σύγκρουση, είναι αυτοκτονία, με το μεγαλύτερο πρόβλημα να το έχει η Τουρκία. Εξαιτίας των χαμηλών υψομέτρων, οι εμβέλειες των πυραύλων είναι 10-20 χλμ(max), κάτι που απέχει πολύ από το να θεωρηθούν BVR βολές. Συνεπώς,  BVR αναμετρήσεις είναι απίθανο να δούμε στο Αιγαίο.  BVR εμπλοκές ίσως δούμε μετά από μια εβδομάδα έντονων επιχειρήσεων, που θα έχει ξεκαθαρίσει το τόσο πυκνό τοπίο. Δυστυχώς ή ευτυχώς, το Αιγαίο δεν είναι Ιράκ ή Ειρηνικός Ωκεανός, κι ούτε η αναμέτρηση Ελλάδος - Τουρκιας δεν είναι αναμέτρηση ΗΠΑ-Ιράκ ή ΗΠΑ-Γιουγκοσλαβία...